Kin gütme davasını kaldırmak
27 Mayıs 1960 darbesiyle siyasetten uzaklaştırılan Demokrat Partililere siyasal haklarının geri verilmesini sağlayacak Anayasa değişikliği, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü’nün de desteğiyle 1969 yılında gerçekleştirildi. 27 Mayıs’ın son mahkûmları her ne kadar 8 Ağustos 1966 tarihli af yasasıyla serbest bırakılmışlarsa da, 1961 Anayasası’nın milletvekili seçilme yeterliliğini düzenleyen 68. maddesinde geçen, “affa uğramış olsalar dahi” ibaresinin de kalkması gerekmekteydi.
Söz konusu Anayasa maddesinin değiştirilmesi noktasında CHP’nin AP’ye destek vermesini sağlayan şey, İsmet İnönü’nün CHP Meclis ve Senato Gruplarının 12 Mayıs 1969 tarihindeki ortak toplantısında yaptığı şu konuşmaydı:
“Memlekette kin gütme davasını kaldırmak bende iman halindedir… Düşünerek bir karar aldım, bundan dönemem. Şimdi sizin kararınıza boynumu uzatmış bulunuyorum. Kuyuya düşmüş bir insanı kurtaracağım.”
İnönü’nün sözünü ettiği kişi, Celal Bayar’dı.
Anayasa değişikliği kararı Meclis ve Senato’dan geçtikten sonra, tam da Demokrat Parti’nin 1950 seçim zaferinin yıldönümünde, İsmet İnönü ve Celal Bayar İstanbul Kızıltoprak’ta bir araya geldiler.
Fakat ordudan gelen homurtular ve TİP’in başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi kararı bozacak, Anayasa değişikliği ancak 5 yıl sonra yeniden gündeme gelerek yasalaşabilecekti.
