Lozan’da milletle beraberdi
Milli Mücadele’den sonra, aylar boyunca Lozan’da Türkiye’nin varlığını tüm dünyaya kabul ettirmek için büyük uğraş veren İsmet Paşa başkanlığındaki Lozan heyeti, tedavi görmek için İsviçre’de kalması gereken Müşavir Şeref Bey dışında 9 Ağustos 1923 günü saat 12:30’da büyük bir tezahürat ve sevgi seli altında Uzunköprü’ye ulaştı. Aylarca yurtdışında bir çok zorluk ve sinir harbi arasında verdikleri mücadelenin ardından bu coşkun karşılama, İsmet Paşa ve heyettekiler için tahmin ettiklerinin çok üzerinde ve yorgunluklarını giderici bir sürpriz olmuştu. İsmet Paşa, Anadolu Ajansı muhabirinin sorduğu suale, “Memleketimize kavuştuk çok memnunuz,” şeklinde cevap verdi. Karşılama töreninin ardından tren İstanbul’a doğru yeniden hareket etti.
Heyet, İstanbul’a geldiğinde de törenle karşılandı. Lozan kahramanı İsmet Paşa, Ankara’ya geçmeden önce birkaç gün İstanbul’da kaldı. Bu sırada, 11 Ağustos günü İstanbul Darülfünunu’nda düzenlenen bir törenle kendisine Fen Medresesi tarafından “Harp Âlimi” olarak fahri müderrislik (onursal profesörlük) unvanı verildi. İsmet Paşa, bu nedenle yaptığı konuşmada Kurtuluş Savaşı’nın nasıl kazanıldığını anlattı ve Lozan Antlaşması hakkında şu değerlendirmeyi yaptı:
“Milli Mücadele, ulusça geçirilen ağır bir sınavdı. Lozan Konferansı da bir sınavdı. Yaşamaya yetenekli olduğumuzu ifade etmeye gitmiştik. Kuvvetli vaziyetteydik. Reddediyoruz dediğimiz zaman, ulusun da reddettiğini biliyorduk.”
