Tarihte Bugün - 16 Ocak

Tarihte Bugün – 16 Ocak

ABD Başkanı Johnson’ın mektubu ortaya çıkıyor 

ABD’nin 36. Başkanı Lyndon B. Johnson’ın kamuoyundan gizlenen bir mektubu, 16 Ocak 1966’da gazetelerin manşetlerine taşındı. Olay, 13 Ocak 1966’da Hürriyet gazetesinin, Cüneyt Arcayürek imzalı bir haberi yayımlamasıyla kamuoyunun gündemine bomba gibi düştü. Haber, Başkan Johnson’ın eski Başbakan İsmet İnönü’ye yazdığı bir mektuba ilişkindi. Mektup ve İnönü’nün cevabi mektubu, 14 Ocak’ta TBMM’de görüşüldükten sonra, 15 Ocak’ta kamuoyuna resmen açıklandı.

Söz konusu mektup, 1964’teki Kıbrıs bunalımı sırasında yazılmıştı. Lyndon Johnson mektubunda, Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahale etmesi halinde ABD’den sağladığı silahları kullanamayacağını dile getiriyor ve bu bağlamda şayet Sovyetler Birliği kendisini kışkırtılmış hissederse, NATO anlaşmasının geçerli olmayacağını söylüyordu.

George Ball’un önderliğinde birkaç diplomatın çalakalem yazdığı ve ABD Başkanı’nın da herhalde içeriğiyle fazla ilgilenmeden imzaladığı bu mektup, dünya diplomasi tarihinin en büyük skandallarından biri olarak tarihteki yerini aldı. Türkiye’nin Kıbrıs’a müdahale etme arzusu nedeniyle hazırlanan mektup, Türkiye’deki Amerikan karşıtlığının yükselmesinde önemli bir rol oynadı.