‘‘Harp Hatalar Mecmuasıdır’’
İnönü, Çanakkale Deniz Savaşları’nın 51. yıldönümünde Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nin anma törenindeki yaptığı konuşmada 1. Dünya Savaşı’na giden yolu ve Osmanlı Devleti’nin savaşa nasıl sürüklendiğini anlattıktan sonra şunları söylüyordu:
“Düşmanlar savaş esnasında uzun süre Boğaz’dan girmeye çalıştılar. Türkler de sonuna kadar dayandılar. ‘Düşman düşmanın halini bilmez’ sözü stratejik bir söz olarak sabit kalmıştır. Onlar büyük ölçüde kuvvet sarfettiler. Fakat dayanamadılar. Uğradıkları büyük kayıp karşısında Alman donanmasının el sürülmemiş halde durmasını harbin neticesine tesir eder gördüler. Çekildiler. Arkasından bir ay sonra karadan taarruz ettiler. Fakat bu sefer denizden taarruz edemediler. Askerlikte olduğu gibi siyasette de her mücadele hataların mücadelesidir. Harp de hatalar mecmuasıdır. Kim kazanır ? Müsavi malzeme ile hasmından daha az hata işleyen kazanır. Çanakkale müdafaası, denizde de karada da bir harika olmuştur.’’
