Tarihte Bugün - 20 Mart

Tarihte Bugün – 20 Mart

Lord Curzon öldü

Büyük Britanya emperyalizminin son büyük temsilcilerinden olan George Curzon, Türkiye’de çoğunlukla Lozan’da İsmet Paşa ile girdiği sert münakaşalar nedeniyle tanınır. Oysa ki başta Ermeni sorunu olmak üzere, daha birçok farklı konuda rol oynamış önemli bir tarihi figürdür. Lord Curzon, ülkesinin dünyayı en çok gezen ve yakından tanıyan siyasetçisiydi. Fikirlerini Lloyd George gibi masa başında üretmiyordu. O nedenle de, beş yıla yakın bir süre birlikte çalışmalarına rağmen, birbirleriyle birçok konuda zıt fikirlere sahiptiler.

Lord Curzon, klasik emperyalist olarak İngiltere’nin Asya sömürgelerine en büyük tehdidin Rusya’dan geleceğine inanıyordu. Bu bağlamda Türkiye’nin kaybedilmemesi için Lloyd George ile çatışmış ve onun Yunanistan’a gözü kapalı verdiği desteği de yavaş yavaş ortadan kaldırmıştır.

Onun şiddetle savunduğu konulardan biri de, Büyük Britanya’nın Yakın Doğu’ya hâkim olması gerekliliğiydi. Bu nedenle Lozan’da, özellikle Musul konusunda Türkiye’ye karşı en ufak bir ödün vermemiştir. 20 Mart 1925’teki ölümü, klasik emperyalizmden neoemperyalizme geçişin başlangıç tarihi sayılabilir.