Tarihte Bugün - 29 Kasım

Tarihte Bugün – 29 Kasım

İstiklal Madalyası Kanunu çıktı

İstiklal Madalyası, 15 Mayıs 1919 tarihinden 9 Eylül 1922 tarihine kadar Kurtuluş Savaşı’nda yararlılık gösteren askerlere ve sivillere, o dönemde milletvekili olanlara, savaşa katılan alayların sancaklarına, Erzurum ve Sivas Kongreleri delegelerine “İstiklâl Madalyası Kanunu” adlı özel bir yasaya göre verilen madalyadır.

Yasa, 29 Kasım 1920’de Meclis’te kabul edilmiş ve 4 Nisan 1921’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanuna göre İstiklal Madalyası sağ göğüs üzerine her gün takılabilir. Aynı kanunla, Osmanlı dönemine ilişkin tüm madalya ve nişanların taşınması yasaklanmıştır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde verilen ilk madalyaların kurdelesi yeşildi. Ancak daha sonra milletvekillerine yeşil, cephede bulunanlara kırmızı, cephe gerisinde çalışanlara beyaz kurdeleli madalyalar verildi. Cephede görev almış milletvekillerinin madalya şeritleri ise yarı kırmızı, yarı yeşil renkliydi.

Türkiye’de ayrıca İstiklal Madalyası’na sahip iki şehir ve bir ilçe bulunmaktadır: Kahramanmaraş, Gaziantep ve İnebolu. Kahramanmaraş, kenti Fransız işgalinden kurtaran halkın kahramanlığı nedeniyle 1925’te; Gaziantep, kent halkının işgale gösterdiği direniş nedeniyle 2008’de; İnebolu ise kayıkçıların Anadolu’ya silah ve cephane taşınmasındaki gayretleri nedeniyle 1924 yılında İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir.

Mustafa Kemal tarafından yazılan tezkereye uygun olarak, İsmet Paşa’ya da 24 kişiyle beraber kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası verilmesi TBMM tarafından hükme bağlanmış ve madalya 23 Mart 1925 tarihinde Meclis’te yapılan özel bir törenle göğsüne takılmıştır.