27 Mayıs Darbesi
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş ilk askeri darbedir. 27 Mayıs Askeri Müdahalesi, 27 Mayıs İhtilali ya da 27 Mayıs Devrimi olarak da anılır. 1950 yılında demokrasi ile iktidara gelen Demokrat Parti, 1954 seçimlerini de kazandıktan sonra ülkeyi gitgide bir baskı rejimi ile yönetmeye başladı. Bu demokrasi karşıtı tutum 1957 seçimlerinden sonra daha da arttı. 1959 yılında Başbakan Adnan Menderes, Vatan Cephesini kurarak ülkenin siyasi olarak ikiye bölünmesine yol açtı. Tarafsız olması gereken Cumhurbaşkanı Celal Bayar, DP’nin yanında yer aldı. Balkan Savaşı döneminde yaşanmış olan partizanlık, basına baskı, Ana Muhalefet lideri İnönü’ye Meclis’te 12 oturum yasağı konması ve yurtiçinde yaptığı gezilerin engellenmesi, Uşak olayı, Anayasa’ya aykırı olarak Meclis DP Tahkikat Komisyonu kurulması, öğrenci olayları 27 Mayıs askeri müdahalesine yol açtı. Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bir grup subay ülke yönetimine el koydu, 37 subaydan oluşan Milli Birlik Komitesi TBMM’ni feshetti, siyasi faaliyetleri askıya aldı. Kapatılan DP’nin önde gelen yöneticileriyle birlikte Cumhurbaşkanı ve Başbakan Yassıada’da yargılanmaya başlandı.
Yeni bir Anayasa yapıldı ve 9 Temmuz 1961’de yüzde 62 halkoyu ile kabul edildi. Anayasa, kuvvetler dengesi, yargı bağımsızlığı, üniversitelerin ve basının özgürlüğü, işçilerin sendika, grev ve işverenin lokavt haklarını getiriyordu. Ancak bu dönemden kalan en kötü anı, İsmet İnönü’nün engelleme gayretlerine rağmen , Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu’nun idamları oldu. 15 Ekim 1961’de genel seçimler gerçekleştirildi fakat askeri darbenin Türkiye’deki siyaset hayatına etkisi uzun yıllar sürdü.
