Tarihte Bugün - 5 Mart

Tarihte Bugün – 5 Mart

Stalin’in ölümünden sonra İsmet Paşa’dan taziye mesajı

Sovyetler Birliği’nin demir yumruklu lideri Josef Stalin, olanca sertliğine karşın kimilerince “Türk dostu sevimli bir insan” olarak nitelendirilen, Türk-Ermeni anlaşmazlığında Türkiye’nin tarafını tuttuğundan kamuoyunda epeyce sempati toplamış bir devlet adamıydı. Ne var ki İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, 1925 yılında Türkiye ile Sovyetler arasında imzalanan Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması’nı –Türkiye’nin Almanya ile olan yakın ilişkilerini gerekçe göstererek– eski şartlarda uzatmaya yanaşmaması, Stalin’in bu imajını yerle bir etti.

Ayrıntılarını bugün bile bilmediğimiz bu gerilim, Soğuk Savaş sırasında Sovyetler Birliği’nin işgal altında tuttuğu Doğu Avrupa’da giriştiği işlerle birleşince, Stalin, Türk kamuoyunda hem korkulan hem de nefret edilen bir figür haline geldi. 5 Mart 1953’teki ölümü üzerine, Hürriyet gazetesinin Stalin’i tam sayfalık renkli bir karikatürde cehenneme giderken göstermesi, bu nefretin en somut örneklerindendi. Ancak İsmet İnönü, bu gibi kamuoyu baskılarına itibar etmeden, Stalin için açılan taziye defterini imzalayarak, bir zamanlar konuğu olduğu Stalin’e son görevini yerine getirdi.