İnönü Vakfı

Tarihte Bugün - 23 Ağustos

Celal Bayar öldü

Çağdaş Türkiye’nin çeşitli dönemlerinde önemli roller oynamış olan Türk siyaset ve devlet adamı Mahmut Celal Bayar, 1883 yılında Bursa’da doğdu. Bursa İpek Meslek Yüksek Okulu ve College Francais de l’Assomption’da eğitim gördü. 1907’de İttihat ve Terakki’ye katıldı ve parti tarafından İzmir’e gönderildi. Mütareke döneminde İzmir Müdafaa-i Hukuk-i Osmaniye Cemiyeti’ne girdi. İzmir’in işgali tehlikesi belirince, Galip Hoca takma adıyla zeybek ve köy hocası kılığında bölgeyi dolaşarak işgale karşı propaganda yaptı. İzmir’in işgalinden sonra Akhisar Cephesi komutanlığına getirildi.

Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda Saruhan milletvekili olarak görev aldı. Milli Mücadele’nin başlaması ile birlikte Anadolu’ya geçerek TBMM’ye girdi. 1921’de iktisat bakanı oldu.

1924’te İş Bankası’nın kurulmasında önemli rol oynadı ve 1932’ye kadar bankanın genel müdürlüğünü yaptı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş döneminde politika becerisi ve iktisatçı kimliği ile parladı. 1932’de iktisat bakanlığına getirilen Bayar, 1937’ye kadar bu görevde kaldı. Ayrıca 1937-39 yılları arasında başbakanlık yaptı.

Çok partili siyasi yaşamın başlaması üzerine 1946 yılında Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan ile birlikte Demokrat Parti’yi kurdu ve başkanlığa getirildi. Partisinin 1950 seçimlerini kazanmasından sonra Türkiye’nin üçüncü cumhurbaşka...