Hareket Ordusu
Hareket Ordusu, İttihatçıların 1909 yılında, 31 Mart Ayaklanması’nı bastırmak için, Selanik’ten Mahmut Şevket Paşa komutasında ve Mustafa Kemal’in Kurmay Başkanlığında İstanbul’a gönderdikleri ordudur. 3. Ordu bünyesinde hazırlanan ve gönüllülerden oluşan bu birliğe Hareket Ordusu adını, erkanı harp Yüzbaşı Mustafa Kemal koymuştur.
II. Meşrutiyet’in ilan edildiği 1908 Temmuz’undan bu yana iktidarı denetleyen İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne karşı bir tepki doğmaya başlamıştı. Her devrimin karşı devrimini doğuracağı tezini adeta kanıtlayan olaylar, 13 Nisan 1909 tarihinde “31 Mart Vakası” olarak nitelendirilen gerici ayaklanmayı doğurmuştu. Ayaklanmada İngiliz istihbaratının izleri de görülmekteydi. Sultan II. Abdülhamid’in kardeş kanı dökülmemesi için isyana müdahale edilmesine izin vermemesi üzerine, Selanik’teki devrimciler bir ordu toplayarak başkente yürümüş ve isyanı bastırmışlardır.
Değerli Dostlarımız,
“23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” nedeniyle, Pembe Köşk olarak bilinen İSMET İNÖNÜ EVİ, 21 Nisan –16 Haziran 2019 tarihleri arasında her gün saat 10.00-12.00 ve 13.00-17.00 arasında okullarımızın ve halkımızın ziyaretine ücretsiz olarak açılacaktır.
Pembe Köşk senede iki defa açılıyor ve her seferinde değişik konular işleniyor. Bu seferki sergimiz iki bölümden oluşuyor. “Yüzüncü Yılında Kurtuluşa Giden Yol: 1919-1922″ ve “Gündemin Odağında İsmet İnönü”.
İnönü Vakfı’nın bu seneki sergisinde sizlerle babam İsmet İnönü’nün not defterinden iki yazısını paylaşmak istedik.
Mütareke döneminde İsmet Bey, 1919 Mayısın son günlerinde anı defterine şunları yazmış:
“ Mayıs. Karanlık günler.
İzmir’i Yunanlılar işgal etti.
İstanbul’dan bizi çıkaracaklarmış.
Mukavemet yok. İmkan yok.
Hükümette o fikir de yok.
Mitingler. Siyah Osmanlı bayrakları “.
Durum böyleyken, 3 yıl sonra 23 Nisan 1922’de, İsmet Paşa’nın anı defterinde şu sözler var:
“Meclisin ve hükümetin sene-i devriye teşekkülü merasimi. Akşam hükümete gittik. İade-i ziyaret ettik. Mektep çocukları vatanpervane nutuklar söylediler. Gece fener alayı. Etrafta kırmızı Türk bayrakları”.
İnönü Vakfı olarak, o iki yazı arasında ve daha sonraki dönemlerde 23 Nisan Çocuk Bayramlarına nasıl kavuştuğumuzu hatırlamakta yarar gördük.
“Yüzüncü Yılında Kurtuluşa Giden Yol: 1919-1922” sergimizde o tarihlere ait anılar, mektuplar, fotoğraflar bulacaksınız.
Bu sene Pembe Köşk’te çok değerli bir konuğumuz da var. “Gündemin Odağında İsmet İnönü” sergimizle Emekli Büyükelçi Sayın Sermet Atacanlı’nın uzun zamandır büyük bir titizlikle koleksiyonunu yaptığı dergi, fotoğraf ve belgeler sergilenecek. Kapaklarında İnönü fotoğrafları yer alan çok sayıda basılı yayının arasında, en eskisi 1909 yılına ait.
İnönü özellikle askeri başarılarıyla, siyasi kararlarıyla, eğitimde, tarım, endüstri ve ulaşım alanlarında gerçekleştirdiği ufuk açıcı çalışmalarla, bilimin ve sanatın altını çizen, sosyal ve kültürel yaşamı canlandırıcı hareketleri ile tarihte dönemin basılı yayınlarının sıklıkla odak noktası olmuştur. Küratörlüğünü T. Melis Golar’ın üstlendiği “Gündemin Odağında İsmet İnönü” sergisi; İnönü’yü manşet ve kapaklara taşıyan önemli başlık, fotoğraf ve içeriklerin yanı sıra Türkiye’nin yıllar içinde geçirdiği siyasi, kültürel ve demokratik değişimi de bir film şeridi niteliğinde özetliyor.
21 Nisan 2019 Pazar günü saat 16.00’da sergimizin açılışında sizleri aramızda görmekten mutlu olacağız.
Saygılarımızla,
Özden TOKER
İnönü Vakfı Başkanı
