Milli Şef çok partili sisteme yeşil ışık yaktı
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, 1 Kasım 1945 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açış konuşmasında, “Tek eksiğimiz hükümet partisinin karşısında başka parti bulunmamasıdır,” dedi.
İnönü bu konuşmayı yaptığında, Dörtlü Takrir reddedildiği için Vatan gazetesinde demokratikleşmeyi savunan yazılar yazmaya başlayan Adnan Menderes ve Fuat Köprülü partiden uzaklaştırılmış, Celal Bayar da onlara destek vermek amacıyla CHP’den istifa etmişti. İsmet İnönü, Celal Bayar liderliğinde kurulacak bir muhalefet partisine sıcak bakıyordu. Cumhurbaşkanının Meclis kürsüsünden yaptığı şu konuşma, Türk demokrasisinin bir dönem noktasında olduğunu gösteriyordu:
“Demokratik karakter, bütün Cumhuriyet devrinde prensip olarak muhafaza olunmuştur. Diktatörlük, prensip olarak hiçbir zaman kabul olunmadıktan başka, zararlı ve Türk milletine yakışmaz olarak daima itham edilmiştir.
Büyük Meclis’in her deneti yanında milletin vergileri ve harcadıkları üzerindeki deneti, en ileri demokratik milletlerin hiçbirinden eksik kalmayacak kadar kesin ve kavrayışlıdır. Bizim tek eksiğimiz, hükümet partisinin karşısında başka parti bulunmamasıdır.
Bu yolda, memlekette geçmiş tecrübeler vardır. Hatta iktidarda bulunanlar tarafından teşvik olunarak teşebbüse girişilmiştir. İki defa memlekette çıkan tepkiler karşısında teşebbüslerin muvaffak olmaması bir talihsizliktir. Fakat memleketin ihtiyaçları yönünde, hürriyet ve demokrasi havasının tabii işlemesi sayesinde, başka siyasi partinin de kurulması mümkün olacaktır.”
